Vraagstelling

Bij een triathlon of duathlon wisselt een atleet meestal van schoenen. Het gaat hier om de wissel van het fietsen naar het lopen. Atleet kan na het zwemmen zijn fietsschoenen of direct zijn loopschoenen aantrekken. De vraag is of het verlies in vermogen van het fietsen met loopschoenen opweegt tegen de tijdwinst bij de 2^e wissel.

We gaan met twee man fietsen (Ruud en Peter) tussen Amerongen en Wijk bij Duurstede, vlakke weg met geen noemenswaardige bochten. Vanaf het begin van de dijk bij Amerongen, start bordje Amerongen, tot bordje Wijk bij Duurstede en terug. De wind is stevig, windkracht 4 en staat richting Wijk bij Duurstede op kop, terug naar Amerongen wind in de rug. Het is de bedoeling om naar Wijk ongeveer in Zone 2-3 te rijden, terug naar Amerongen in Z2. Om goed vergelijkingen te maken is het belangrijk dat de hartslag gemiddelden zoveel mogelijk gelijk zijn. Bij de test worden hartslag, tijd en vermogen gemeten.

Ik heb geen bestaande testen kunnen vinden. Volgens Armand van der Smissen heeft Dennis Looze in het 1996 een test gedaan op een wielerbaan met fietsschoenen en adapters. Daarin had hij dezelfde tijd en hartfrequentie. Voor hem reden om in duathlons adapters te gebruiken.

We onderzoeken drie mogelijkheden
1. Na het zwemmen direct fietsschoenen aantrekken fietsen met fietsschoenen en in de 2^e wissel loopschoenen aantrekken. (afb.1)
2. Na het zwemmen direct loopschoenen aantrekken en fietsen met adapters op de pedalen. De loopschoen staat dan op een soort carbon plateau. (afb.2)
3. Na het zwemmen direct loopschoenen aantrekken en fietsen met de loopschoen in een klassiek fietspedaal met toeclip. (afb.3)

De meetresultaten

Berekeningen uit meetresultaten

Verklaring tabel 2:
1. Gemiddelde hartslag tijdens test
2. Normalized power
3. Welke schoen/pedaal
4. In het Aerobe gebied is de relatie tussen het vermogen en de hartslag vrijwel lineair. Daarom is de NP van Peter omgerekend naar 130 voor alle vermogens. Hartslag 130 is voor Peter Z2.
5. NP van Ruud omgerekend naar 150 voor alle vermogens. Hartslag 150 is voor Ruud Z2.
6. Winst verlies in vermogen ten opzichten van fietsschoen.
7. Geschatte gemiddelde snelheid bij het gecorrigeerde vermogen uit kolom 4 –en 5.
8. Winst/verlies in km/uur ten opzichte van fietsschoen.
9. Tijd benodigd voor 40Km fietsen bij het NP van Ruud en Peter
10. Tijd winst/verlies gebruik adapters of oude pedalen t.o.v. fietsschoenen bij 40Km fietsen.
11. Tijd winst/verlies gebruik adapters of oude pedalen t.o.v. fietsschoenen bij 20Km fietsen.

Rijen met witte achtergrond zijn gereden met wind in de rug.
Rijen met grijze achtergrond zijn gereden met wind tegen.

Verschillen in Vermogen teamtriathlon Enschede 11 mei 2013 Peter Vocking:

Tijdwinst bij de wissel
Wissel gegevens Peter Vocking in team triathlon Enschede volgens eigen meting. In Enschede is bij de ochtendserie, de 1/16^e triathlon, gebruik gemaakt van de adapters. In de middagserie, een 1/8^e triathlon, is gebruik gemaakt van een aparte fiets –en loopschoen.

Wisseltijd in seconden, adapter versus gebruik fiets –en loop schoenen.

Conclusie uit bovenstaande tabel:
1. Het aantrekken van loopschoenen in plaats van fietsschoenen na het zwemmen is 7 seconden
2. Het wisselen van loopschoenen voor fietsschoenen na het fietsen kost 10 seconden

Dat maakt de totale wisseltijd met adapters 17 seconden sneller.

Conclusie

Er zijn te weinig meetgegevens en die fluctueren dermate dat er geen echt betrouwbare conclusies aan te verbinden zijn. Onder dat voorbehoud… Uit tabel 2 –en 3 blijkt dat de vermogens verschillen tussen fietsschoenen en adapters heel klein zijn. Daaruit zou je kunnen stellen dat het gebruik van adapters nagenoeg geen vermogensverlies oplevert. Maar wel 17 seconden tijdwinst in de wisselzone. Het gebruik van adapters is dus aan te raden. Wat betreft het oude toeclip pedaal kan je stellen dat deze duidelijk vermogens verlies oplevert. In tijd uitgedrukt meer dan de wissel oplevert. Dus niet aan te raden.

Opmerkingen
– De test is uitgevoerd op een vlakke route zonder noemenswaardige bocht. Het is te verwachten dat bij een parcours met veel bochten (aanzetten) of hoogte verschillen de fietsschoen meer winst oplevert.
– De test is uitgevoerd op een relatief lage snelheid. Wellicht dat als de snelheid toeneemt ook de verschillen groter zullen worden. Hoewel tabel 3 dit weer tegen spreekt.
– Zowel Ruud als Peter vonden een fietsschoen veruit het meest comfortabel zitten. Ook de benen (knieën) blijven meer stil en stabiel. Dat zou je, zeker op de langere afstanden, nog mee kunnen nemen in de keuze.

Bron
Voor berekening Wattage bij gemiddelde snelheid www.fietsica.be/hoesnel.htm. Wattage berekening is hierbij uitgegaan van fietsen met de handen op het stuur rechtop zittend.

Dank
Dank aan Ruud Mos voor het meedenken en mee uitvoeren, dank aan Kees der Weduwe voor het meedenken.